In onze werking krijgen de stadbewoners onder onze gevleugelde vrienden weinig aandacht. Met de gierzwaluw maken we hierop een grote uitzondering. Deze typische stadsvogel kun je bij mooi weer in de maanden mei-juli vooral opmerken in onze steden Veurne en Diksmuide. Gierzwaluwen zijn vaak gebonden aan steden, op het platteland vind je ze minder vaak terug behalve jagend over velden en sloten. Toch verrassen gierzwaluwen ons door ook in gebouwarme gebieden zoals De Moeren aanwezig te zijn. De onderdaken van oude polderschuren vertonen immers vaak openingen die, nadat huismussen de weg toonden naar deze ruimten, tussen mei en eind juli door onze gierzwaluwen worden overgenomen.

Gierzwaluwen blijven trouw aan hun éénmaal gekozen nestruimte, jaar na jaar komen ze terug. Bijna blindelings vinden ze, na een jaar afwezigheid, die klein opening terug in de dakoversteek. Soms gebeurt het dat de nestruimte, bij hun aankomst eind april, bezet is door mussen of spreeuwen. Soms reageren gierzwaluwen agressief op deze ‘bezetting’ en werpen de kleine jongen van deze vogels uit het nest. Maar meestal brengen ze wat geduld op en wachten ze totdat de spreeuwen of huismussen hun kroost hebben grootgebracht om de nestruimte terug over te nemen.

Vaak worden openingen bij renovatiewerken dichtgemaakt, meestal zonder te beseffen dat hiermee terug een broedruimte voor onze gierzwaluwen verdwijnt. Om de mensen te kunnen sensibiliseren, moeten we de nestlocaties in onze regio in kaart brengen. Voor Veurne en Diksmuide zijn we hierin al aardig in geslaagd. Maar in een stad zoals Nieuwpoort moet deze inventarisatie nog gebeuren.

Gierzwaluwen kunnen zeer goed geholpen worden door nestkasten op te hangen in de omgeving waar er reeds gierzwaluwen vertoeven. Dit kan zowel in het geval dat er nestruimten verloren zijn gegaan als ten behoeve van uitbreiding van de populatie. Daarentegen ontdekken gierzwaluwen niet snel deze nieuwe broedruimtes ook al hangen ze mooi zichtbaar in het straatbeeld. We kunnen ze evenwel een handje helpen door gierzwaluwgeluiden af te spelen vanuit de nestkasten. Toch besteden de niet-broedende gierzwaluwen enorm veel tijd in het zoeken naar die ene geschikte nestlocatie, vooral bij mooi weer in de maanden juni en juli zie je die gierende nestkasten scheren door de straten. Het geluid vanuit de nestkast doet vermoeden dat de nestkast bezet is, soms hangt hij aan de opening en roept terug. Wanneer de gierzwaluw nadien terug passeert bij de kast , en het geluid af staat, denk hij dat de nestkast niet meer bezet is. Het moment om de nestkast over te nemen …

Een klein overzicht van onze (succesvolle) gierzwaluwennestkasten :

• Rodestraat-Veurne : hier verdween een vroegere kolonie door renovatie van het dak van een oud fabrieksgebouw. Momenteel staan er vijf nestkasten met telkens vier nestruimtes (= 20 nestplaatsen), die bijna allemaal bezet zijn (enkelen ook door ringmussen).
• Houtmarkt-Veurne : aan de basisschool van het College staan vijf (eerst drie, sedert 2010 vijf) nestkasten met telkens vier nestruimtes. De bezetting blijft ieder jaar verder stijgen. 
• Smissestraat-Veurne : aan het Atheneum opteerden we eerst voor nestkasten met de opening onderaan. Nadat de kasten werden aangepast met openingen vooraan, zien we ieder jaar de bezetting stijgen.
• Belforttoren-Veurne : de stellinggaten van de toren bouwden we om tot gierzwaluwnestgangen. Na twee jaar experimenteren met gierzwaluwengeluiden vlogen de eerste nestelende gierzwaluwen binnen, nu zitten we met een bezetting van dertien op zestien stellinggaten. De drie ontbrekende stellinggaten werden pas anno 2012 omgezet in potentiële nestgangen wegens vastzittende stellingblokken.
• Stadskantoor De Seylsteen/Cellenbroederklooster-Veurne : hier werden negen nestkasten in een sierelement ingebouwd met openingen onderaan. Helaas kregen we hier nog geen gierzwaluwen over de vloer.
• Duinkerkestraat-Veurne : op de hoek van de Zuidstraat en de Duinkerkestraat bevindt zich het kantoor van de Woonmaatschappij IJzer en Zee. Hier werden drie nestkasten onder de oversteek aangebracht waarvan reeds één nestgang, anno 2012, was bezet.
• Oude Beestenmarkt-Veurne : op de hoek van de Daniel de Haenelaan en de Oude Beestenmarkt, aan de schoolgebouwen van Annuntiata werden ook drie nestblokken aangebracht, tot nu toe zonder resultaat, maar gelet op de aanwezigheid van een kolonie aan de overkant zal de eerste bezettingen wellicht niet lang duren.
• Kaaiplaats Veurne : aan de oude elektriciteitscabine op de hoek van de Lindendreef en de Kaaiplaats werd een lange nestkast met diverse nestruimtes aangebracht. Voorlopig zonder resultaat.
• Brugsesteenweg/Proostdijkstraat-Veurne : ook aan deze elektriciteitscabine bevindt zich een lange nestkastenblok met enkele gierzwaluwennesten aan de andere kant van de cabine, maar spijtig genoeg ook hier geen bezettingen.
• Noordstraat-Veurne : bij Bart en Louis Goudeseune kwamen eind mei 2012 nieuwsgierige gierzwaluwen een kijkje nemen bij een kunstnest voor huiszwaluwen en een mussenkast. Het sein om een volwaardige gierzwaluwnestkast te plaatsen met al snel (binnen enkele dagen) bezetting. Tot een broedgeval kwam het nog niet in 2012 maar dat zal ongetwijfeld maar uitstel zijn. Ondertussen is een tweede nestblok met vier nestruimtes toegevoegd om de gierzwaluwen alle kansen te geven.
• De Mikke-Adinkerke : in deze oude veldschuur in het centrum van Adinkerke bevonden zich reeds verschillend nesten net onder het dak bovenop de zijmuur. Enkele nestkasten werden aan de andere zijde toegevoegd zodat de kolonie zich kon uitbreiden. Een uniek locatie waar je de gierzwaluw tot voor je neus kunt zien aanvliegen.
• Sint-Bernardus-Nieuwpoort : op initiatief van leerkracht Wim Jans werden vijf nestkasten met telkens 2 nestruimten onder de oversteek aangebracht, ondanks de aanwezigheid van nestelende gierzwaluwen in de onmiddellijke omgeving, kwam het alsnog niet tot nestsucces.

In de rubriek rapporten gierzwaluwen kun je verslagen omtrent de diverse nestkastenacties in detail lezen. Het vroeger hotel Arcade in De Panne herbergde een ganse kolonie gierzwaluwen. De pogingen om nieuwe nestruimten ter beschikking te stellen in het rusthuis Sint-Bernardus lukte vooralsnog niet. In de rubriek rapporten gierzwaluwen kun je hierover meer lezen.

We vernemen graag indien er nestelende gierzwaluwen aanwezig zijn bij u thuis of in uw buurt. U kunt deze doorgeven via ons meldingsformulier.

We zijn op zoek naar mensen die in hun gemeente nestelende gierzwaluwen in hun straten helpen vinden. Meldt u aan via ons meldingsformulier.

Op voorwaarde dat er gierzwaluwen in uw onmiddellijke omgeving aanwezig zijn, komen we graag een gierzwaluwnestkast plaatsen bij uw thuis, natuurlijk wanneer dit in ons werkingsgebied valt. Uw aanvraag kunt u richten via ons meldingsformulier. Deze nestkasten worden onder de oversteek van het huis bevestigd. Een medewerker zal dan ter plaatse komen om de mogelijkheden te onderzoeken. Het heeft geen zin een nestkast te plaatsen wanneer er quasi geen kansen op bezetting zijn.